MEDIATEKA / PIŁA - MIASTOWIRTUALNE.PL

Wyobraźmy sobie, że budujemy miasto. Jaki obiekt zasługiwałby na najlepsze miejsce, w samym jego centrum, na reprezentacyjnym placu? W czasach antycznych być może byłby to amfiteatr, albo koloseum. W średniowieczu prawdopodobnie kościół lub klasztor. A w czasach współczesnych? Galeria handlowa? To wbrew pozorom bardzo trudne pytanie warto sobie zadać w kontekście planowanej zabudowy placu Zwycięstwa.

Nowa zabudowa placu, co trzeba podkreślić, ma przede wszystkim stanowić odpowiednią jego obudowę. Dzięki niej zakończy się proces zabudowy tego miejsca. Na co dzień widzimy, że plac jest „martwy” a wszelkie przejawy społecznej aktywności próbuje przejąć leżący tuż obok „ciasny” deptak. Wynika to z tego, że plac w chwili obecnej jest zbyt duży dla miasta wielkości Piły. Zbyt szerokie ulice piesze i duży plac w małym mieście to za duża odległość między ludźmi z jednej i drugiej strony takich przestrzeni. Osoby przechodzące przez nie tracą w mniejszym lub większym stopniu możliwość doznania tego co dzieje się po obu stronach, co z kolei może powodować opustoszenie, mniejsze nimi zainteresowanie przechodzących ludzi. Jesteśmy tak skonstruowani, że chętniej przebywamy w miejscach gdzie są ludzie. Lubimy ich obserwować i nawiązywać różne kontakty.

Przywołana galeria handlowa wydaje się być jak najbardziej pożądana w tym miejscu. Jej obecność i funkcjonowanie z pewnością spowodowałaby większe zaniteresowanie tą częścią miasta, ożywiłby się dzięki temu plac Zwycięstwa, sąsiadujące uliczki, deptak, na czym z pewnością zyskaliby właściciele okolicznych lokali użytkowych. Czy jednak wszyscy byliby zadowoleni z tego rozwiązania? Słyszymy coraz częściej, że galerie handlowe tak naprawdę odbierają miastu cenną energię. Owszem są bardzo atrakcyjne i przyciągają mieszkańców, jednak stanowią własność prywatną, na której wszelka działalność musi być uzgodniona z właścicielem. Nie ma w nich miejsc do odpoczywania, wszystko podporządkowane jest najważniejszej funkcji jaką są usługi i handel. Nie jest to zatem przestrzeń miejska, która ożywia ducha miasta, wspiera obywateli i funkcjonowanie demokracji, ułatwia społeczne komunikowanie się, ożywia obywatelską wyobraźnię, ułatwia wymianę kulturalną. Poza tym czy galeria z perspektywy architektonicznej zasługuje na najlepsze miejsce? Ostatnia wybudowana w Pile – Vivo, specjalnie swoją architekturą nie zachywca, a przecież chcielibyśmy na placu Zwycięstwa zabudowy, która byłaby naszą chlubą przez wiele lat, czymś co chcielibyśmy pokazywać przyjezdnym.

Póki co budowa Galerii w tym miejscu została wykluczona przez zapisy obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Władze miasta dla nowej zabudowy w tym miejscu nakładają dość surowe wymagania. Przekonaliśmy się o tym podczas pierwszego przetargu pisemnego na sprzedaż placu Zwycięstwa w 2012 r. Wówczas przetarg tak naprawdę miał charakter konkursu architektonicznego. Specjalna komisja przetargowa jako główne kryterium zastosowała najlepsze rozwiązanie architektoniczno-urbanistyczne zagospodarowania i zabudowy placu.

Zatem jeżeli nie galeria handlowa to może obiekt nawiązujący do przeszłości miasta? Kilka lat temu pojawił się pomysł odbudowy kościoła Św. Janów, który stał w miejscu obecnego hotelu Gromada. Co prawda przedwojenna zabudowa placu została zniszczona, zaś odbudowane po wojnie centrum miasta przyjęło zupełnie nowe założenia urbanistyczne i architektoniczne. Wydaje się jednak, że odbudowa prezbiterium mogłaby zaowocować bardzo ciekawą architekturą. Według jednej z koncepcji obiekt mógłby pełnić funkcję sali koncertowej i stanowić fragment zabudowy placu Zwycięstwa. Ukształtowanie tej przestrzeni poprzez rekonstrukcję prezbiterium wymusiłoby resztę kompozycji architektonicznej na tym terenie. Zabytkowa bryła kościoła w połączeniu z nowoczesną architekturą mogłaby dać bardzo ciekawe efekty. Jak zakładali pomysłodawcy obiekt mógłby powstać ze starych rozbiórkowych cegieł, ręcznie formowanych, front budynku mógłby być przeszklony, aby z ulicy był wgląd do jego wnętrza. Być może udałoby się dotrzeć nawet do historycznych elementów tego muru. Koszt budowy wstępnie oszacowano na 1,5 mln złotych.

Póki co najbardziej prawdopodobna wydaje się być budowa na placu Zwycięstwa Mediateki. Czym jest owa Mediateka i komu ona będzie służyć? Według informacji, które możemy znaleźć w sieci internetowej, Mediateka to obiekt, którego zadanie polega na gromadzeniu i udostępnianiu różnego rodzajów multimediów, książek, muzyki, zapisanych na różnorodnych nośnikach. To obiekt sprzyjający projektom związanym z udostępniąniem wiedzy, promowaniem kultury, czytelnictwa, a także tworzenia kreatywnej atmosfery dla młodzieży i studentów. Adresowane są do wszystkich, aczkolwiek największym powodzeniem cieszą się oczywiście wśród ludzi młodych.

Pierwsze informacje na ten temat pojawiły się w „Programie rewitalizacji obszarów miejskich miasta Piły” z marca 2013 r. Tam bowiem znajdziemy pełną informację o projekcie, w ramach którego ma zostać dokonana ta inwestycja. Projekt nosi tytuł „Budowa markowego produktu Wielkopolski: Pilska strefa aktywności” i zakłada 4 etapy realizacj poszczególnych elementów, które miasto zamierza zrealizować do II kwartału 2022 r.

Pierwszy etap projektu można uznać za zakończony. Zakładał on powstanie elementów, z których mieszkańcy już korzystają:
– ciągi pieszo-rowerowe: wzdłuż lewej strony rzeki Gwdy od Mostów Królewskich do kadki na wyspie miejskiej, trzy miejsca wypoczynkowo-piknikowe; od kładki na wyspie miejskiej od strony al. Niepodległości, wzdłuż Bulwarów Chatellerault po prawej stronie rzeki Gwdy do Placu Staszica;
– trzy przystanie turystyczne na rzecze Gwdzie: przy al. Wyzwolenia, na wyspie miejskiej, przy moście Zygmunta Starego;
– zagospodarowanie turystyczno-rekreacyjne wyspy miejskiej – przebudowa głównego placu, przebudowa i rozbudowa fontanny, budowa ciągu pieszo-rowerowego wzdłuż wschodniego brzegu wyspy, plac zabaw, z urządzeniami siłowni, zieleń

Drugi etap projektu to „Rewitalizacja i zagospodarowanie Pl. Zwycięstwa”. W jej ramach planowana jest lokalizacja wspomnianej nowoczesnej mediateki, połączonej z salami wystawowymi oraz usług, w tym gastronomicznych. Ponad to zakończenie prac rewitalizacyjnych na wyspie miejskiej oraz zagospodarowanie turystyczno-rekreacyjne niewykorzystanych terenów wzdłuż rz. Gwdy; teren o pow. ok. 30 ha od ul. Dąbrowskiego do ul. Małgorzaty. Zakres rzeczowy drugiego etapu obejmuje:
– wyspa miejska – budowa amfiteatru, wieży widokowej, usługowej infrastruktury towarzyszącej, z modernizacją istniejącego zagospodarowania północnej części wyspy, budowa mostku łączącego ciąg pieszo-rowerowy z istniejącą trasą do Mostów Królewskich;
– tereny nadrzeczne – budowa parku odkrywców, zagospodarowanie sportowo-rekracyjne obszaru, budowa przystani na rz. Gwdzie przy Mostach Królewskich oraz na wys. pętli autobusowej przy ul. Walki Młodych, udrożnienie starorzecza i budowa przejazdu/mostku, przystosowanie części nabrzeża do cumowania kajaków i małych jednostek pływających.

Kolejne etapy dotyczą terenów Zalewu Koszyckiego i terenów położonych przy lotnisku:

Etap III – Zagospodarowanie turystyczno-rekracyjne terenów nad Zalewem Koszyckim, pow. 16 ha.
W zakresie projektu zagospodarowanie południowo-wschodniej części Zalewu: parking dla kamperów, tereny sportowo-rekreacyjne, przygotowanie terenu do lokalizacji infastruktury usługowej, w tym gastronomii, trasy pieszo-rowerowe, stworzenie warunków do wykorzystania Zalewu jako atrakcyjnego miejsca uprawiania cichych sportów wodnych – małe żaglówki, windsurfing, rowery wodne, łódki. Promocja walorów przyrodniczych półwyspu północnego, w tym wyznaczenie przyrodniczych ścieżek edukacyjnych

Etap IV – Tereny okołolotniskowe. Zakres projektu obejmie adaptacje 5 schronohangarów na funkcje muzealne, miejsce gromadzenia i prezentacji militariów – pojazdy wojskowe, eksponaty dokumentujące historię lotnisk. Zagospodarowanie terenu ma umożliwić wytyczenie ścieżek edukacyjnych w rejonie lotniska prezentujących historię lotnictwa w Pile i materialne dowody przeszłości (m.in. zachowane obiekty lotniskowe, historię fabryki samolotów Albatros, krąg kompensacyjny) oraz demonstrację pojazdów wojskowych w ruchu.

Czy funkcjonowanie Mediateki ożywi „martwy” plac Zwycięstwa? Pomysł wydaje się być jak najbardziej na czasie. Bez wątpienia Internet, portale społecznościowe, informacyjne, tematyczne pełnią coraz ważniejszą rolę w naszym życiu. To internet coraz częściej jest miejscem rozwoju pewnych idei, wymiany myśli, spotkań osób o wspólnych zainteresowaniach.
Być może Mediateka będzie swego rodzaju łącznikiem świata wirtualnego z rzeczywistym, miejscem gdzie urzeczywistniać będą się mogły różnego rodzaju projekty (zainicjowane w świecie wirtualnym). Być może spotkanie się grup tematycznych będzie mogło odbywać się na specjalnej, administrowanej przez fachowców z Mediateki stronie internetowej, a sam obiekt bedzie miejscem aktywizacji, instytucją która pomoże wyjść z projektem na zewnątrz tj. na główny plac miejski.
Jakie cele zostaną przed nowym obiektem postawione i jakie zadania pełnić będzie ten obiekt zależy już tylko od pomysłowości osób, które będą nim kierowały.

Poniżej prezentujemy wybrane prace zgłoszone do konkursu, zorganizowanego przez Gminę Piła, na koncepcję Mediateki.

Poniżej – I nagroda w konkursie – Bartosz Warzecha Studio i Taylor Architects Limited